Wojciech Fangor and his contemporaries 1960 – 1995

Wystawa „Wojciech Fangor and his contemporaries 1960 – 1995” jest próbą ukazania Fangora na tle jego rówieśników zafascynowanych tymi samymi zagadnieniami w tym samym czasie, a także zrozumienia jego twórczości z szerszej perspektywy zmieniającego się kontekstu społeczno-kulturowego. W swoim życiu artystycznym Fangor był częścią znaczących międzynarodowych ruchów, które głęboko zmieniły bieg historii sztuki Zachodu. Głębia jego sztuki, otwartość jego artystycznego podejścia i poszukiwanie Nowego zaowocowały znaczącym dorobkiem, który zachował swoją aktualność do dziś.

Cztery wybrane obszary zdefiniowane przez konkretne prace Fangora tworzą strukturę wystawy „Wojciech Fangor and his contemporaries 1960 – 1995”: Abstrakcja, Przestrzenie międzypłaszczyznowe, Obrazy Telewizyjne i seria Krzesła. Te cztery wybrane bloki podkreślają tylko część bogatego i ciągle zmieniającego się dorobku artysty.

ABSTRAKCJA: Zainteresowanie Fangora przestrzenią, które objawiło się już w rewolucyjnym środowisku Studium Przestrzeni w 1958 roku, utorowało drogę do dużego zbioru prac, które często kategoryzowano jako abstrakcję optyczną. Op-Art był artystycznym przedsięwzięciem, mającym na celu zrozumienie pracy wzroku, percepcji i doświadczenia wizualnego. Fangor nigdy nie uważał się za op-artystę, chociaż uczestniczył w definiującej ruch wystawie „The Responsive Eye” w MOMA w Nowym Jorku w 1965 roku i pracował w tym obszarze przez wiele lat.

W 1960 roku, kiedy Fangor przemieszczał się między Niemcami Zachodnimi, Wielką Brytanią i Francją, tematem artystycznych poszukiwań w Europie było to, jak na nowo wynaleźć medium malarskie. Günther Uecker, czołowa postać niemieckiego Grupa ZERO, używał gwoździ jako „farby” do swoich monochromatycznych obrazów, rozszerzając powierzchnię obrazu w przestrzeń za pomocą gry światła i cienia. Jan Henderikse, jeden z założycieli holenderskiej grupy Null, pracował z wszelkiego rodzaju odpadami przemysłowymi jako materiałem malarskim, podkreślając ideę nowego początku i próbując wyeliminować osobisty podpis artysty w pracy. Fangor uznał te eksperymenty za prowokujące do myślenia, ale skupił się na własnym badaniu przestrzeni przyklejonej do powierzchni obrazu, angażującej widza. Jego pomysły były bardziej związane z twórczością Josefa Albersa, którego poznał po przyjeździe do USA w 1966 roku. Stosując matrycę abstrakcji geometrycznej, Albers badał zachowanie kolorów i odcieni, których kulminacją była jego uznana seria Homage to the Square (1950-1976). Poznał Fangora i podziwiał go za dodanie do powierzchni obrazu wymiaru przestrzeni wykraczającej poza płótno. Abstrakcja geometryczna była również przedmiotem zainteresowania Ala Lovinga, pierwszego afroamerykańskiego artysty, który otrzymał indywidualną wystawę w Whitney Museum w 1969 roku. Jego twarde abstrakcje w przeciwieństwie do miękkich konturowych kształtów Fangora ponownie pokazują różnorodność podejść do medium malarstwa abstrakcyjnego tamtych czasów.

Obrazy Międzytwarzowe: W 1973 roku Fangor współpracował z renomowanym amerykańskim zespołem baletowym Marthy Graham, która poprosiła go o zaprojektowanie scenografii do jej baletu „Mendicants of Evening”. Współpraca ta mogła zapoczątkować zainteresowanie Fangora badaniem złożonych psychologicznych i formalnych relacji między ludźmi, w których przestrzeń ponownie odgrywa główną rolę jako element łączący i dzielący. W serii obrazów Międzytwarzowych Fangor ponownie wprowadził ślady figuracji, aby połączyć „racjonalne bloki z emocjonalnymi demonami”, koncentrując się na ludzkich spotkaniach. Lata 70. charakteryzowały się odkryciem fizycznego ludzkiego ciała jako medium artystycznego, co zaowocowało rozprzestrzenianiem się sztuki performance. Emocjonalna i fizyczna interakcja między ciałami w rzeczywistej przestrzeni fizycznej była również tematem poruszanym przez pionierów sztuki performance, Ulaya i Marinę Abramovic w ich legendarnych Relational Works w latach 1976-1981.

OBRAZY TELEWIZYJNE: W tej wyjątkowej serii, która rozpoczęła się pod koniec lat siedemdziesiątych, fascynacja Fangora medium telewizji idzie w parze z jego analizami jej przemożnego wpływu na kulturę i społeczeństwo w ogóle. Wszechobecność telewizji, jej silny wpływ na ludzi, ale także jej estetyka, przyciągnęły zainteresowanie wielu artystów, którzy analizowali jednoczesne realia oferowane przez telewizję i możliwe zagrożenia związane z komunikacją elektroniczną. Przez lata Barkley Hendriks tworzył fotograficzne serie ekranów telewizyjnych, które dokumentowały zmieniającą się popularną kulturę wizualną, wiadomości i kreacje osób publicznych. Andy Warhol jest prawdopodobnie najbardziej znanym artystą, który dał się porwać amerykańskiemu konsumpcjonizmowi i kultowi celebrytów przyspieszonemu przez media i telewizję. Idea i obiekt-telewizja były kluczowe dla twórczości Nam June Paika, który w swoich rzeźbach przekazywał znaczenie tego medium i jego bliski związek z ludzkim ciałem.

KRZESŁA: Fangor wydaje się być zaintrygowany krzesłami przez całe swoje życie. Patrząc na jego zdjęcia studyjne, krzesło zawsze zajmowało poczesne miejsce obok jego prac. Być może krzesło zastępuje nieobecnego artystę. W latach 80. i 90. Fangor namalował kilka portretów krzesła, wpisując się w tradycję innych artystów zachwyconych tą formą, takich jak Vincent van Gogh i David Hockney. Krzesło było obiektem, który oferował możliwości eksperymentowania z płaszczyzną obrazową i przestrzenią perspektywiczną, aby ponownie zastanowić się nad percepcją, ale także nad historią sztuki i konwencjami społecznymi. Dobry przyjaciel Fangora, Richard Artschwager, który również nie chciał być przyporządkowany do jednej szkoły, badał krzesło i inne obiekty w ich wielu odsłonach, jako meble, rzeźby i obrazy jednocześnie. Dla Sigmara Polke krzesło służy jako prosty przedmiot pełen społecznych odniesień.